FAQ

Uit de klaspresentatie en de workshop kwamen bij elke groep leerlingen vragen bovendrijven. Naast heel specifieke vragen zijn dit de vragen van leerlingen die regelmatig terugkomen:

THEMA: WERKEN

Wat is het verschil tussen een arbeider en een bediende?

Het onderscheid tussen de arbeidsovereenkomst van een arbeider en die van een bediende, steunt op het onderscheid tussen hoofdarbeid en handarbeid. Een arbeider verricht fysieke of handarbeid. Een bediende verricht niet-fysieke of hoofdarbeid.

Moet je nog belasting betalen als je gepensioneerd bent?

Het pensioen is een inkomen, net zoals je loon. Er wordt vooraf al een groot deel afgehouden, onder de vorm van de bedrijfsvoorheffing. De pensioenen worden dus wel belast, maar minder zwaar dan de lonen. Gepensioneerden hebben namelijk recht op een belastingvermindering. Heb je een klein pensioen? Dan hoef je helemaal geen belastingen te betalen.

Waarom wordt het brutoloon van arbeiders verhoogd met 8% bij de berekening van de RSZ-bijdrage?

Bij arbeiders wordt de bijdrage berekend op 108% van het brutoloon, omdat er geen RSZ wordt ingehouden op het vakantiegeld. De reden is dat zij hun vakantiegeld niet van hun werkgever ontvangen, maar van de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie of een vakantiefonds.

Door de verhoging van de berekeningsbasis met 8% worden de RSZ-bijdragen op het vakantiegeld onrechtstreeks betaald, samen met het gewone loon. 

Ik werk als jobstudent met dagcontracten. ‘s Morgens teken ik mijn dagcontract en daarna krijg ik een arbeidsovereenkomst per mail. Waar vind ik de informatie over mijn loon?

Elke dagcontract moet duidelijk vermelden: loon per uur of per dag, uren die je werkt, eventuele extra vergoedingen (avondwerk, weekend, feestdagen).

Je moet ook een loonfiche ontvangen telkens je wordt uitbetaald door de werkgever of het interimkantoor. Daarop vind je ook de informatie over het loon.

Bovenstaande vermeldingen zijn verplicht. In geval van vragen, en als je via een interimkantoor werkt, kun je daar terecht voor: informatie over je loonbarema, online toegang tot contracten, loonfiches, etc.

Tip: via http://www.studentatwork.be kun je jouw resterende saldo uren nakijken en vaak ook links vinden naar info over rechten & plichten.

THEMA: SPAREN EN BELEGGEN

Heeft een spaarrekening veel nut?

Het antwoord: ja.

Hoewel spaarproducten momenteel niet veel opbrengen, is het belangrijk om over een financiële reserve te kunnen beschikken. Dat zorgt voor rust in je hoofd, en dit om verschillende redenen. Dit zijn de drie belangrijkste:

• Sommige uitgaven moet je niet elke maand betalen, maar één keer per jaar of om de drie of vier maanden. Bijvoorbeeld: de waterfactuur, eindafrekening gas en elektriciteit, de brandverzekering, een verjaardag, de verkeersbelasting,…. Hou bij in welke maand deze facturen binnenkomen en probeer hier elke maand voor te sparen.
• Je koelkast is stuk en moet vervangen worden, je smartphone gaat kapot, je fiets wordt gestolen,… Je denkt er liever niet over na, maar het kan altijd gebeuren. Zet een bedrag opzij voor noodgevallen.
• Er zijn situaties waarbij jouw inkomen daalt: je verliest je werk, je wordt ziek, je gaat opnieuw studeren, je gaat met pensioen,… Je krijgt een vervangingsinkomen dat misschien lager is dan hetgeen je nu hebt. Daarbovenop kan het zijn dat je een tijd moet wachten vooraleer het vervangingsinkomen wordt gestort. Leg voor een mogelijk inkomensverlies een financiële buffer aan.

Vanaf welke leeftijd kan ik beleggen?

Het is nooit te vroeg of te laat om te beginnen met beleggen.

In België moet je 18 jaar oud zijn om zelfstandig een beleggingsrekening te openen en financiële transacties te verrichten.

(Maar het kan ook eventueel als je jonger bent: zie verder bij een andere vraag in de FAQ.)

Je kunt sparen maar beleggen biedt je een goed alternatief om jouw geld te laten renderen als je de belegde bedragen niet meteen nodig hebt. En hoe jonger je begint met beleggen, hoe interessanter het wordt.

Want hoe langer jouw belegging loopt, hoe meer ze kan opbrengen. Als je de opbrengsten telkens opnieuw belegt, kan je kapitaal steeds sneller aangroeien.

Het kan bovendien makkelijk met een beleggingsplan. Je stort bv €25 per maand. Start je jong met beleggen, dan kun je jouw belegging langer laten lopen en kan je kapitaal steeds verder aangroeien.

Wat is samengestelde intrest of rendement?

Samengestelde intrest (of beter: rendement) is het principe dat inhoudt dat het “verdiende” rendement op een belegging elk jaar bij het ingelegde kapitaal wordt gevoegd. Dit (grotere) bedrag zal dan als inleg in het volgend jaar opnieuw rendement opleveren, dat opnieuw aan de inleg wordt toegevoegd, enz.

“Rendement op rendement” als het ware.

Het werkt als een rendementsneeuwbal 🙂

Een voorbeeld:

Stel we beleggen een kapitaal van €1.000 tegen een jaarlijkse rendement van 5%.

Op het einde van jaar 1 is het rendement % van €1.000, dus €50. Dit rendement wordt bij het ingelegde kapitaal gevoegd: €1.050. Deze grotere inleg zal dan opnieuw rendement opleveren in jaar 2, namelijk €52,5, en wordt opnieuw aan de inleg toegevoegd. Bij de start van jaar 2 beleggen we dus een kapitaal van €1.102,50. Enz.

De formule van samengesteld rendement:

de waarde van een belegd kapitaal van €1.000 (K) tegen een jaarlijkse rendement van 5% na n jaar =

Wanneer best starten met pensioensparen?

Voor veel jonge mensen lijkt het pensioen verder weg dan ooit – want je werkt toch minstens tot je 67ste? Als je je levensstijl wil behouden na je pensioen, of zelfs gewoon wil rondkomen, zal je je wettelijk pensioen moeten aanvullen. (Wist je dat je wettelijk pensioen maandelijks slechts 50 % tot 70 % van jouw laatste loon of salaris zal bedragen?)

Vanaf het moment dat je 18 bent, kan je beginnen met pensioensparen. Jouw vermogen opbouwen is echter complexer dan gewoon zo vroeg mogelijk beginnen met pensioensparen. Zo is ook een eigen huis ongetwijfeld een essentieel onderdeel van je pensioenplan, en zal je in de eerste jaren van je loopbaan veel andere financiële keuzes moeten maken. Toch mag je je pensioen niet vergeten.

Wat is het rendement als je belegt in studentenkoten?

Beleggingen in studentenkamers zijn aantrekkelijk vanwege hun lage instap (bedrag tussen €100.000 en €150.000, zonder extra kosten en belastingen) in vergelijking met traditionele vastgoedinvesteringen. Ze zijn bestand tegen inflatie en hebben doorgaans lage risico’s en de kans op een hoog rendement (!) En dat is een combinatie die als muziek in de oren klinkt 🙂

Bovendien is een belegging in studentenkoten interessant vanwege de potentiële meerwaarde (waardestijging van het vastgoed). Het voortdurende tekort aan studentenkoten, de jaarlijkse stijging in huurprijzen en het toenemend aantal studenten dragen bij aan de veiligheid van deze investering.

Het bruto huurrendement voor een studentenkot ligt doorgaans tussen 4,5 % en 5,5 %, wat gemiddeld hoger is dan bij klassieke appartementsgebouwen.

Hoe kan ik het best mijn risico spreiden als ik ga beleggen?

1. Spreid over meerdere aandelen (diversificatie)
• Investeer niet al je geld in 1 of 2 aandelen.
• Kies bedrijven uit verschillende sectoren (technologie, gezondheidszorg, consumentengoederen, energie, enz.).
• Zo verminder je het risico dat een probleem in één sector al je rendement beïnvloedt.
Voorbeeld: combineer Apple (technologie), Unilever (consumptiegoederen), en TotalEnergies (energie).

2. Spreid geografisch
• Beperk je beleggingen niet tot Belgische of Europese bedrijven.
• Voeg bedrijven of fondsen toe uit de VS, Azië en opkomende markten.
• Zo ben je minder afhankelijk van de economie van één land of regio.

3. Gebruik ETF’s (trackers)
• Bekende voorbeelden zijn S&P 500 ETF (VS: top 500 bedrijven) en Euro Stoxx 50 (grootste bedrijven in Europa)
• Dit is perfect voor beginners om automatisch gespreid te beleggen.

4. Spreid in de tijd (gemiddeld instappen)
• Investeer niet alles in één keer, maar bijvoorbeeld maandelijks een vast bedrag.
• Dit vermindert het risico dat je net op een piek instapt.

5. Spreid over verschillende beleggingsproducten
• Beleg niet alleen in aandelen, maar ook in obligaties, en beleggingsfondsen (vastgoedfondsen, grondstoffen)

Dit zorgt voor stabiliteit en verlaagt de impact van schommelingen op de aandelenmarkt.

Wat is een betrouwbare website over beleggen in aandelen?

Er zijn (gelukkig) meerdere betrouwbare websites die achtergrondinformatie, analyses, ratings, … publiceren.

Ik geef graag mijn twee favorieten mee:

Morningstar.be
Grondige analyses van aandelen, ETF’s en fondsen, sterrenratings en risico-inschattingen

Tijd.be
Zakelijke krant met veel aandacht voor beleggen, beurspagina met koersen, analyses en beleggingsimulaties

Tip: stel de vraag eens aan Pascal Paepen 🙂

pascalpaepen@gmail.com

Hoe gaat het kopen en verkopen van aandelen precies in zijn werk?

Als je aandelen wil kopen en verkopen, doorloop je een aantal duidelijke stappen. Hier is een overzicht, stap voor stap:

1. Kies een broker (online handelsplatform)
Een broker is een tussenpersoon die jouw orders op de beurs uitvoert. Dit zijn populaire brokers: Bolero, Saxo Bank, Belfius Direct Net, Argenta, Keytrade, … Vergelijk altijd kosten (transactiekosten, bewaarloon) en gebruiksgemak.

2. Open een effectenrekening
Dat is een speciale rekening waarop je aandelen en andere beleggingen staan, je moet je identiteit verifiëren (wettelijk verplicht). Soms duurt dit enkele dagen.

3. Stort geld op je rekening
Maak geld over vanaf je gewone bankrekening naar je effectenrekening bij de broker.

4. Zoek het aandeel dat je wil kopen
Zoek via naam of ticker (bijv. AAPL voor Apple, SOLB.BR voor Solvay). Je ziet dan info zoals: koers, historiek, orderboek (vraag en aanbod).

5. Plaats een kooporder
Je kiest: aantal aandelen (of bedrag bij sommige brokers), ordertype zoals market order (koopt meteen aan huidige marktprijs) of limit order (koopt alleen als het aandeel onder een bepaalde prijs zakt).

Tip: Als beginner is een limit order vaak veiliger, zeker bij volatiele aandelen.

6. Volg je belegging
Na aankoop zie je je positie in je portefeuille. Je ziet hoeveel winst of verlies je maakt. Je kunt dividenden ontvangen (als het aandeel uitkeert).

7. Verkopen = omgekeerde procedure
Klik op “verkopen” bij het aandeel. Kies opnieuw het aantal en het ordertype. Na verkoop wordt het bedrag op je cashsaldo gezet en kun je het laten overschrijven naar je bankrekening.

Houd rekening met: transactiekosten, beurstaks (bij aankoop en verkoop) en roerende voorheffing op dividenden (30%).

Kan ik al beleggen als ik nog geen 18 jaar oud ben?

Als je jonger bent dan 18 jaar, mag je niet zelfstandig beleggen — maar het kan wel via je ouders .

Ouders openen een effectenrekening op jouw naam. De rekening wordt beheerd door jouw ouders, en dit tot je 18 bent.

Bekende banken zoals KBC, Belfius, Bolero, Argenta, Keytrade bieden dit aan.

Jouw ouders beslissen dus, maar het geld is van jou.
Alles wat op die rekening gebeurt, is wettelijk eigendom van jou. Jouw ouders beheren de beleggingen tot je 18 bent, maar mogen het geld niet voor zichzelf gebruiken.

Wat is dividendrendement?

Dividendrendement is een maatstaf die aangeeft hoeveel dividend een aandeel uitkeert in verhouding tot de aandelenkoers. Het wordt uitgedrukt als een percentage en laat zien hoeveel “inkomen” (of rendement) je uit een aandeel haalt.

Stel: een bedrijf keert €2 dividend per jaar uit en de aandelenkoers is €40: je ontvangt dan 5% van je investering als jaarlijkse uitbetaling (zolang het dividend stabiel blijft).

Ik heb aandelen gekocht. Wat is het beste moment om ze weer te verkopen?

Dat hangt af van jouw plan:

Wat is het voordeel van een privébank (private bank) voor een particulier?

Er zijn verschillende voordelen:

Om te beginnen: persoonlijke dienstverlening. Je krijgt een vaste private banker als contactpersoon. Alles gebeurt op maat: beleggingsadvies, successieplanning, kredieten, enz.

Ten tweede: vermogensbeheer en beleggingsadvies. Je krijgt toegang tot professioneel beheerde portefeuilles. Je kunt kiezen voor beheer door de bank (de bank beslist voor jou) of adviesbeheer (jij beslist, met hulp).

Ten derde: vermogensstructurering en successieplanning. De bank geeft advies over erfbelasting, schenkingen, enz.

Ten vierde krijg je toegang tot bepaalde exclusieve investeringen, zoals de mogelijkheid om te beleggen in private equity (investeringen in bedrijven die niet beursgenoteerd zijn), vastgoedfondsen, alternatieve beleggingen zoals kunst, enz.

Tenslotte geeft de bank fiscaal en internationaal advies, en dat is
specifiek voor mensen met meerdere nationaliteiten, vastgoed in het buitenland, of inkomsten uit meerdere landen.

Wat is het voordeel van een privébank (private bank) als ik zelfstandige ben of als ik een bedrijf heb?

Om te beginnen kan je jouw zakelijke en privé-belangen koppelen, bv via advies op het snijvlak van privévermogen en bedrijfsvermogen (bijv. bij verkoop van het bedrijf; zie verder).

Ten tweede biedt de bank begeleiding in het geval van bedrijfsoverdracht en opvolgingsplanning, zoals de overdracht aan kinderen of verkoop aan derden of het beheren van de opbrengst van een verkoop (bijv. belastingvriendelijk beleggen).

Ten derde biedt de bank financieringsoplossingen op maat zoals
kredieten voor overnames, vastgoed, enz. (vaak met soepelere voorwaarden dan klassieke banken), en dit ook in de persoonlijke sfeer (hypotheek voor tweede verblijf, enz.).

Tenslotte is er het voordeel van toegang tot het netwerk van de bank via netwerkevents en ondernemerscommunities. De bank organiseert ook soms samenwerking met investeringsfondsen of mede-ondernemers.

Hoe kan ik als jongere financiële zelfstandigheid bereiken?

Financiële zelfstandigheid als jongere begint met het ontwikkelen van een goed begrip van geld. Daar dient deze vorming voor 🙂

Leer eerst een budget opstellen en je uitgaven bijhouden, zodat je controle krijgt over wat er binnenkomt en uitgaat.

Zet regelmatig geld opzij, hoe klein het bedrag ook is — sparen is de basis van financiële vrijheid.

Zoek een studentenjob om eigen inkomsten te genereren.

Investeer in jezelf: volg opleidingen of leer nieuwe vaardigheden die later geld kunnen opbrengen.

Begin met verstandig beleggen, bijvoorbeeld via ETF’s, zodra je er genoeg over weet.

Vermijd schulden, tenzij het om een slimme investering gaat zoals onderwijs.

Informeer jezelf via boeken, podcasts of betrouwbare websites over persoonlijke financiën.

Stel doelen: wat wil je op korte en lange termijn bereiken?

Tot slot: wees geduldig — financiële zelfstandigheid vraagt discipline en tijd, maar het geeft je vrijheid voor het leven.

THEMA: VERZEKERINGEN

Welke verzekeringen heb ik eigenlijk écht nodig als student die op kot gaat?

Je kan voor alles en nog wat verzekerd zijn. We lijsten vooral de “noodzakelijke” verzekeringen op. Onderverzekerd zijn is geen optie, maar oververzekerd zijn is natuurlijk ook te vermijden.

1. Noodzakelijke verzekeringen:

• Je hebt een (verplichte) ziekteverzekering (via de mutualiteit).
• Je bent als jobstudent via jouw werkgever verzekerd voor arbeidsongevallen.
• Op kot heb je een brandverzekering nodig. Die polis dekt namelijk de schade die je aan jouw kot zou toebrengen als huurder. Denk maar aan waterschade door het laten overlopen van het bad, een gebroken ruit of een brandje. Je hebt uiteraard ook spullen nodig om te kunnen studeren zoals een laptop, smartphone of tablet. Die inboedel is vaak meeverzekerd in jouw eigen brandverzekering. De brandverzekering kan bovendien uitgebreid worden met een waarborg inbraak of diefstal.
• De BA-familiale verzekering dekt jouw aansprakelijkheid voor de schade die je in jouw privéleven en leven als kotstudent per ongeluk veroorzaakt aan anderen.
• Je hebt een BA-verzekering nodig als je met een auto, speed pedelec of scooter/bromfiets rijdt.
• Via de universiteit of hogeschool ben je in principe ook verzekerd op het vlak van burgerlijke aansprakelijkheid en lichamelijke ongevallen als student.

BELANGRIJK: Als je als student nog thuis gedomicilieerd bent en je thuis een brandverzekering en BA familiale verzekering hebt, dan geldt die dekking ook voor jou als kotstudent.

2. Andere verzekeringen, vooral belangrijk in het buitenland en dan vooral buiten Europa (als reizende student of als Erasmusstudent):

• Hospitalisatieverzekering
• Reisbijstandsverzekering

Uiteraard zal het ook raadzaam zijn om verzekeringen af te sluiten voor al jouw buitenschoolse activiteiten zoals sport, jeugdbeweging, …

OPMERKING TOT SLOT:

Er bestaan speciale verzekeringspakketten “studeren in het buitenland”. Die dekken dan bv: de terugbetaling van medische kosten na tussenkomst van je ziekenfonds, de studiekosten als je een opleiding om gezondheidsredenen moet onderbreken, de kosten om naar huis te keren voor een ziek familielid, de burgerlijke aansprakelijkheid, …